Morbus (= de ziekte van) Bechterew is een aandoening die gepaard gaat met ontstekingen in de gewrichten van het SI (de overgang van de wervelkolom met het bekken) en de wervelkolom, die uiteindelijk kan leiden tot een complete verstijving van de wervelkolom. Het gaat hierbij om een reumatische aandoening. De ziekte komt vijfmaal vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. In Nederland heeft ongeveer 1 op de 1000 personen de ziekte van Bechterew.
Bij de ziekte van Bechterew zijn met name de gewrichten van het bekken en de wervelkolom ontstoken.
De ontstekingen tasten de randen van de gewrichten aan, waardoor het kraakbeen en het bot beschadigen. Het kraakbeen wordt daarbij door bot vervangen en uiteindelijk kunnen gewrichten volledig verbenen en aan elkaar groeien. Op röntgenfoto’s krijgt de wervelkolom hierdoor in een ver gevorderd stadium het kenmerkende aspect van een stuk bamboe (bamboo spine). Door het verbeningsproces in de wervelkolom kunnen mensen met Bechterew in meer of mindere mate kromgroeien. Vaak vindt men ook een verbening van de rib-wervel gewrichten. Hierdoor is de voor de ademhaling benodigde beweging van de ribben afwezig. Ook de heupen en gewricht tussen het borstbeen en het sleutelbeen kunnen tenslotte eveneens verbenen.
Ondanks langdurig onderzoek is de exacte oorzaak van de ziekte van Bechterew nog onbekend, waarschijnlijk spelen bepaalde genetische factoren een rol bij het ontstaan van de aandoening. In sommige families komt de ziekte namelijk bij meerdere personen voor. Bechterew kan dus erfelijk zijn. Als de vader of moeder Bechterew heeft, loopt het kind een risico van 10% om het te krijgen. Een genetische factor waarvan bekend is dat die kan wijzen op Bechterew is de factor HLA-B27. Bij zo’n 90% van de mensen met Bechterew komt deze factor in het bloed voor. Toch is deze genetische factor niet meer dan een aanwijzing, niet alle Bechterew patiënten hebben deze factor in hun bloed, en ook mensen die de ziekte niet hebben, kunnen hem in hun bloed hebben. Vermoedelijk hangt het ontstaan van Bechterew ook samen met ’n bepaalde darmaandoening – de ziekte van Crohn – die mogelijk wordt veroorzaakt door een nog onbekende bacterie.
De eerste symptomen beginnen doorgaans rond het 20e en zelden na het 45e levensjaar. Het begin is sluipend en bestaat uit:
Ongeveer 25 procent van de mensen met Bechterew heeft in de beginperiode van het ontstaan van de aandoening ook wel eens last gehad van een oogontsteking.
De diagnose is aanvankelijk een waarschijnlijkheidsdiagnose, waarbij het vermoeden van het bestaan van de aandoening toeneemt, naarmate van meer verschijnselen sprake is. (vooral als de patiënt daarbij aangeeft bekend te zijn met de ziekte van Crohn, of de ziekte van Reiter, of psoriasis en eerder een oogontsteking gehad te hebben en waarbij de ziekte van Bechterew in zijn familie voorkomt, moet de diagnose M. Bechterew serieus worden overwogen):
Bij de typische verbening van verschillende locaties kan uiteraard zonder twijfel de diagnose M. Bechterew gesteld worden.
De ziekte van Bechterew is niet te genezen. De behandeling is erop gericht om de pijn en de stijfheid te verlichten. Vooral om vergroeiingen van de wervelkolom te voorkomen is het belangrijk de ziekte in een zo vroeg mogelijk stadium te herkennen. Het geleidelijk optreden van een toenemende dwangstand van de wervelkolom in voorovergebogen houding kan dusdanige vormen aannemen dat de patiënt de horizon niet meer kan zien en steeds meer voorovergebogen gaat lopen. Dit wordt vaak versterkt door een gelijktijdige flexiecontractuur van de heupen van 30° tot 40°.
De medicamenteuze behandeling richt zich naar reumatologische criteria. Fenylbutazon en indometacine hebben over het algemeen een zeer gunstig effect. Vaak kunnen de symptomen van de spondylitis hiermee snel en vrijwel volledig verdwijnen. De meeste patiënten gebruiken zogenaamde niet-steroïdale ontstekingsremmers (NSAID’s) om klachten van pijn en stijfheid te verminderen.
Orthopedisch is het van belang de functies van de aangedane gewrichten met gedoseerde oefentherapie zo lang mogelijk op peil te houden. Het voorschrijven van rust en immobilisatie is schadelijk, dit zorgt voor een toename van pijn en vermindering van de beweeglijkheid. Een goede houding is altijd belangrijk. Lichaamsbeweging zorgt voor minder stijfheid en versterkt de spieren rond de wervels. In water bewegen is erg goed en veel patiënten doen dat in groepsverband of alleen. Ademhalingsoefeningen helpen de borstkas soepel te houden. Een arts of fysiotherapeut kan een programma opstellen dat voor u geschikt is. Ook een warme douche maakt de stijve gewrichten soepel.
De patiënt moet een stevig bed en matras hebben en regelmatig enige tijd op zijn buik liggen om de juiste houding van de wervelkolom te corrigeren en te herstellen.
Is de aantasting van het heupgewricht ver voortgeschreden, dan bestaat er een indicatie voor totale heupvervanging.
De prognose voor wat betreft het algemeen functioneren is voor de meeste patiënten gunstig. Tijdens de eerste 10 jaar van de ziekte vinden de grootste veranderingen plaats. De ziekte is niet te genezen, maar met een goede behandeling zijn de klachten goed te beperken.
Wilt u meer weten over hoe fysiotherapie kan helpen bij Bechterew?
Behandeling veel voorkomende aandoeningen | Privacy policy | Afspraak maken
© Fysiotherapie Spijkenisse - Fotografie: Romy Koppers