Behandeling astma (COPD)

Een chronische obstructie van de luchtwegen. COPD is een verzamelnaam voor een drietal aandoeningen van de luchtwegen. De obstructie bij COPD berust op drie basis mechanismen. Deze kunnen geïsoleerd of gecombineerd voorkomen. De obstructie veroorzakende mechanismen kunnen zijn:

  1. Spasme van het gladde spierweefsel van de luchtwegen (Astma)
  2. Een grote hoeveelheid slijm ten gevolge van een ontsteking in de bronchiën. (Bronchitis)
  3. Verlies van de elastische retractiekracht van de longblaasjes (Emfyseem)

Astma

Mensen met astma hebben last van aanvallen van benauwdheid. Een aanval kan kort, maar ook lang aanhouden. In de periode tussen de aanvallen heeft een astmapatiënt meestal geen last. Astma gaat vaak samen met chronische bronchitis. Bij een aanval trekken de spiertjes van de luchtwegen samen en verkleinen zo de luchtpijp. Dit geeft een zeer benauwd gevoel.

Chronische bronchitis

Bronchitis is een aandoening (ontsteking) van het slijmvlies in de luchtwegen. Mensen met bronchitis hoesten veel wat gepaard gaat met slijm opgeven. Sommige patiënten hebben naast deze klachten ook last van kortademigheid of een piepende ademhaling. Bronchitis wordt chronisch als de klachten langer dan drie maanden gedurende één jaar aanwezig zijn.

Longemfyseem

Bij emfyseem zijn de longen minder rekbaar geworden. Daardoor is iemand met emfyseem voortdurend kortademig en bij geringe inspanning kan hij al benauwd worden. Het stevige bindweefsel van de longblaasjes wordt door een bepaald enzym afgebroken en de longblaasjes worden slappe zakjes. Bij hard hoesten is het mogelijk dat de longen dichtklappen omdat ze een groot deel van de stevigheid hebben verloren. Daarom is het belangrijk dat emfyseem patiënten leren “huffen” in plaats van hoesten. Roken kan een belangrijke rol spelen bij het ontstaan van longemfyseem.

Symptomen

Bovenstaande ziektebeelden hebben gemeenschappelijke uitingsvormen:

  • belemmering van de uitademing tengevolge van de obstructie,
  • geïrriteerde luchtwegen, veroorzaakt door bijvoorbeeld: vochtige lucht, koude, stof, rook of specifieke prikkels die een allergische reactie kunnen veroorzaken.

Omdat het uitademen belemmerd wordt treedt er verandering op in de ademhalingsbeweging. Bij mensen met COPD is er vaak sprake van een inspiratiestand van de borstkas. Inspiratiestand is een voorover gebogen houding waarbij de schouders verder naar voren staan dan normaal. Verder is de stand van de longen net zoals deze zou zijn wanneer men volledig inademt. Deze stand wordt door de patiënt aangenomen omdat zij het ademen vergemakkelijkt. Door de verandering in de ademhaling krijgen de ademhalingsspieren veel meer te doen. Bij gezonde mensen bedraagt het aandeel van de ademhalingsspieren in het totale zuurstofverbruik niet meer dan 5%. Bij ernstige COPD patiënten kan dit op lopen tot zelfs 40%.

Oorzaken

Geschat wordt dat bij 75% van patiënten die lijden aan COPD, de klachten zijn veroorzaakt door roken. Roken heeft daarnaast ook een negatief effect op het beloop van COPD en kan de klachten verergeren. Ook (beroepsmatige) langdurige blootstelling aan risicostoffen en luchtverontreiniging kunnen bijdragen aan het ontstaan van de klachten. Daarnaast spelen genetische factoren, maar ook een mogelijk doorgemaakte respiratoire infectie (longontsteking) een rol.

Indirecte consequenties

COPD is een progressieve ziekte, dat wil zeggen dat de ziekte niet te genezen is en langzaam aan steeds erger wordt. Dit kan leiden tot beperkingen en handicaps. De belangrijkste beperkingen zijn:

  • kortademigheid en een,
  • verminderde inspanningstolerantie.

De conditie van de patiënt gaat achteruit en de verhouding tussen belasting en belastbaarheid wordt negatief beïnvloed. Hierdoor ontstaat dikwijls een neerwaartse spiraal. Uit angst voor kortademigheid gaan mensen bewegen vermijden. Hierdoor verslechtert de conditie nog verder. Door het vermijden van beweging komen mensen in een sociaal isolement wat op zijn beurt weer kan leiden tot neerslachtigheid en een versterking van de inactiviteit. Onderzoek heeft aangetoond dat met name spierzwakte, zowel van de ademhalingsspieren als van de perifere skeletspieren, in belangrijke mate bijdraagt aan beperkingen en handicaps van COPD-patiënten. De lichamelijke inspanning die COPD-patiënten moeten leveren vraagt meer energie. In combinatie met moeizaam eten als gevolg van ademhalingsproblemen, raken COPD-patiënten gemakkelijk ondervoed. Hierdoor kunnen patiënten in een neerwaartse spiraal raken waardoor het steeds slechter met de conditie gaat.

Fysiotherapeutische behandeling

De fysiotherapeut kan zich richten op de volgende punten:

  • Luchtwegobstructie,
  • Disfunctioneren van het ademhalingssysteem,
  • Verminderde fysieke belastbaarheid,

De luchtwegobstructie wordt verminderd door het aanleren van “huff” en hoest technieken die het slijm omhoog brengen. De meeste COPD patiënten hoesten zich bijna letterlijk de longen uit het lijf zonder het juiste effect. Door de mensen efficiënt te leren hoesten en “huffen” kunnen de luchtwegen beter geklaard worden.

Door de verandering in de luchtwegen is de manier van ademhalen noodgedwongen veranderd. Bij de meeste COPD patiënten is het niet meer mogelijk op de normale manier te ademhalen. Het is van groot belang de patiënt goed te leren ademhalen in deze nieuwe situatie. Hiervoor zijn een aantal technieken.

De fysieke belastbaarheid moet op pijl worden gehouden om verdere achteruitgang te vertragen. Dit wordt gedaan door middel van conditie-, en krachttraining.

Medicijnen

Er zijn geen medicijnen die chronische bronchitis of emfyseem kunnen genezen. Wel kunnen medicijnen klachten verlichten en helpen de conditie van de luchtwegen op pijl te houden. De medicijnen worden grotendeels via inhalatie toegediend.

Er zijn drie groepen medicijnen:

  • Luchtwegverwijders, deze zorgen er voor dat de spiertjes van de luchtwegen zich ontspannen. Astma patiënten maken veel gebruik van deze vorm van medicatie,
  • Ontstekingsremmers deze medicijnen voorkomen infecties van de luchtwegen en bieden bescherming tegen prikkels,
  • Antibiotica, deze doodt bacteriën of remt deze in hun groei. Bacteriële infecties komen vaak voor bij mensen met COPD.

Behandeling astma (COPD)

Wilt u meer weten over hoe fysiotherapie kan helpen bij astma (COPD)?

 

Behandeling veel voorkomende aandoeningen | Privacy policy | Afspraak maken

© Fysiotherapie Spijkenisse - Fotografie: Romy Koppers